admin
De Echo van het Ongezegde — over collectieve aangifte en waarheidsvinding
Er was een dag, niet lang geleden, waarop ouders zich verzamelden in een straat met de naam van een windhond. Geen toeval wellicht, want in deze samenleving lijken zij die waakzaam zijn, zij die aanvoelen wat anderen liever niet zien, vaak weggezet als dolende zielen: te snel, te gevoelig, te veel. En toch staan ze daar. Voor de toekomst van hun kinderen. Niet voor eigen glorie. Niet om de macht omver te werpen. Maar om waarheidsvinding af te dwingen in een systeem dat systematisch is geworden in het ontwijken ervan.
De rechtspraak zegt: er is geen enkel kind uit huis geplaatst puur vanwege financiële problemen.
De commissie Hamer zegt: de toeslagenaffaire heeft juist wél een grote rol gespeeld.
De ouders zeggen: wij waren getuige, maar niemand vroeg naar ons getuigenis.
Wat betekent waarheid in een landschap waar dossiers de mens overstemmen? Waar rapporten objectiviteit veinzen maar geschreven zijn in een taal vol vermoedens, aannames en gestolde vooroordelen? Waar de ene overheidsinstantie spreekt van “bescherming”, terwijl de ander spreekt van “onherstelbaar verlies”?
De collectieve aangifte waarover mr. dr. Henriette Nakad spreekt, is geen wraakactie. Het is een gebaar van herstel. Een poging om de schaduw waarin duizenden ouders en kinderen zijn gezet, onder woorden te brengen. Niet met woede als drijfveer, maar met rechtvaardigheid als verlangen.
De oproep is dan ook niet: strijd mee.
De uitnodiging is: voel wat dit zegt over ons tijdperk.
Hoe zijn we gekomen in een samenleving waarin bescherming leidt tot trauma, en de hulpverlener boven de ouder is komen te staan als onfeilbare autoriteit? Hoe kan het dat waarheidsvinding geen voorwaarde is, maar een keuze? En hoe helen we, als erkenning systematisch wordt uitgesteld?
Misschien begint waarheidsvinding daar waar iemand zegt: “Ik wil het opnieuw bekijken.”
Misschien begint herstel daar waar men durft te zeggen: “We hebben gefaald.”
Misschien begint toekomst daar waar ouders, kinderen, hulpverleners én juristen besluiten dat het dossier niet het kind mag overschaduwen.
Er zijn vele vormen van macht. Maar de macht van het geweten is misschien wel de meest onderschatte. En daar, precies daar, ligt de kern van de collectieve aangifte: niet als juridisch drukmiddel alleen, maar als morele daad. Een herinnering aan een samenleving die, als zij werkelijk menselijk wil zijn, moet durven luisteren naar dat wat jarenlang ongezegd bleef.
De uitnodiging is stil.
Maar wie luistert, hoort haar luid en helder.
